Galicia posúe un dos ambientes litorais máis complexos da península ibérica e as peculiares características das súas rías, vales inundados fai aproximadamente 18.000 anos, espertan un grande interese científico, sendo obxecto de numerosos estudos. Neste contexto encádrase a tese de doutoramento de Alexandra María Ramírez, un estudo detallado dos campos de gas nos sedimentos da ría de Vigo que pon sobre a mesa unha realidade descoñecida ata o de agora e que suxire que a dinámica de oxidación-redución de sedimentos que conteñen gas metano non é tan simple como se pensaba ata o de agora, senón que existen ciclos máis complexos nos que elementos como o xofre, o ferro e o manganeso interveñen na oxidación de metano en ausencia de osíxeno, evitando así que este metano sexa liberado cara a hidrosfera ou atmosfera e que contribúan ao quentamento global do planeta.
A materia orgánica depositada nos fondos contribúe á formación de metano
A ría de Vigo caracterízase por ser un gran val mergullado con forma de funil, cunha extensión de 176 quilómetros cadrados de superficie, unha lonxitude máxima de 33 Km e unha anchura variable que se estreita desde as illas Cíes ata o estreito de Rande. Caracterizada pola alta produtividade das súas augas este lugar reúne unha das maiores concentracións de bateas de mexillón, o que provoca unha elevada deposición nos seus fondos de materiais de gran fino con elevados contidos en materia orgánica. “A degradación desta materia orgánica xunto coas altas taxas de sedimentación consome o osíxeno disolto e xera o desenvolvemento de condicións anóxicas -falla de oxíxeno- que son moi favorables para a formación de metano que se acumula ou escapa desde os sedimentos cara á hidrosfera e a atmosfera, contribuíndo ao efecto invernadoiro”, explica a investigadora, licenciada en Ciencias Ambientais na Universidad de Córdoba e titulada do Máster en Ecosistemas Terrestres, Uso Sostible e Implicacións Ambientais impartido na Facultade de Ciencias do campus de Ourense.
Baixo estas condicións de anoxia teñen lugar unha serie de reaccións de oxidación-redución na columna sedimentaria na que elementos como o xofre, o ferro e o manganeso interveñen e poden afectar á dinámica do metano. “O ferro e o manganeso son elementos sumamente sensibles aos procesos de oxidación–redución e teñen a capacidade de actuar tanto na degradación da materia orgánica como na oxidación de metano”, recalca Ramírez
Revistas de elevado prestixio científico xa se fixeron eco deste estudo
En traballos previos realizados polo grupo de investigación Basan do Centro de Investigación Mariña da Universidade de Vigo (CIM-UVIGO), xa se observara que os sedimentos da ría de Vigo albergan metano e diferentes campañas oceanográficas permitiron delimitar a extensión dos devanditos campos de gas, estimándose que había campos de gas con extensións superiores a 20 quilómetros cadrados. “Posto que o metano é un potente gas de efecto invernadoiro, 25 veces superior ao dióxido de carbono segundo o IPCC (2001), é necesario coñecer tanto os procesos de formación como de oxidación deste composto e con este fin en 2012 realizouse unha campaña oceanográfica na que se recolleron as mostras de sedimentos que deron lugar á realización da miña tese”, explica a autora. Neste traballo, dirixido polas investigadoras do CIM-UVIGO, Esther de Blas e Soledad García-Gil, recolléronse sedimentos do fondo para estudar o comportamento do metano e a influencia do xofre e o ferro na dinámica do metano. “Isto permitiume obter unha valiosa información sobre os mecanismos de produción e, sobre todo, da oxidación do metano nos sedimentos mariños”, recalca Ramirez.
Ata hai poucos anos a maioría dos traballos sinalaban que nos sedimentos existía unha zonificación vertical dos procesos de oxidación-redución destes elementos. Con todo, neste estudo, xa publicado en revistas de alto prestixio, e contrariamente ao que se pensaba, observouse que na columna de sedimentos da ría de Vigo esta clasificación vertical non é tan estrita e os diferentes procesos de oxidación-redución poden coexistir no mesmo lugar.
Fonte: DUVI